Thiếu máu do thiếu sắt – dạng thiếu máu thường gặp nhất

Không chỉ phụ nữ mang thai mới là những đối tượng có nguy cơ cao thiếu máu do thiếu sắt. Một số tình trạng bệnh lý hoặc thậm chí là do chế độ ăn nghèo nàn cũng có thể khiến người bệnh bị thiếu máu trong thời gian dài, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng với sức khoẻ.

Thiếu máu là khi người bệnh có số lượng hồng cầu hoặc hemoglobin trong máu thấp hơn so với bình thường. Cơ thể người cần nguyên tố vi lượng sắt để tạo ra một loại protein có tên là hemoglobin. Protein này là thành phần quan trọng của tế bào hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy và CO₂ trong cơ thể. Chính vì vậy, khi thiếu sắt thì số lượng hemoglobin trong hồng cầu cũng giảm và gây nên hiện tượng thiếu máu. Thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến thiếu máu.

Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tế bào hồng cầu

Nguyên nhân thiếu sắt dẫn tới thiếu máu

Có nhiều nguyên nhân gây thiếu sắt và người bệnh có thể bị thiếu máu do thiếu sắt trong nhiều năm mà không hề hay biết.

– Chế độ ăn thiếu sắt: Sắt có nhiều trong thực phẩm như thịt, trứng, sữa và một số loại rau lá xanh. Những chế độ ăn thiếu các loại thực phẩm này khiến người bệnh thiếu máu.

– Mang thai hoặc mất máu do kinh nguyệt: Phụ nữ mang thai cần nhiều sắt để nuôi dưỡng thai nhi. Mất máu do kinh nguyệt và khi sinh nở cũng khiến phụ nữ bị thiếu sắt.

– Xuất huyết tiêu hóa: Một số bệnh gây chảy máu trong hệ tiêu hóa như loét dạ dày, viêm loét manh tràng, tá tràng, ruột non, ung thư ruột kết, thường xuyên dùng thuốc aspirin cũng có thể gây chảy máu bên trong hệ tiêu hóa dẫn tới thiếu máu do thiếu sắt

– Không thể hấp thu sắt: Một số rối loạn hấp thu sắt, biến chứng phẫu thuật đường tiêu hoá cũng gây giảm khả năng hấp thu sắt của người bệnh.

Đối tượng có nguy cơ cao bị thiếu máu do thiếu sắt

– Phụ nữ trong độ tuổi sinh nở

– Phụ nữ mang thai

– Người nghèo, dinh dưỡng kém, ăn uống không điều độ

– Thường xuyên hiến máu

– Trẻ sơ sinh, trẻ sinh non

– Những người ăn chay trường

Triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt

Khi mới bắt đầu thiếu sắt, triệu chứng của bệnh là không rõ ràng và thậm chí là người bệnh không thể nhận ra triệu chứng nào của bệnh. Theo Hội huyết học Mỹ, đa số người bệnh thiếu máu do thiếu sắt không nhận ra họ bị thiếu máu cho đến khi các triệu chứng trở nặng hoặc tình cờ phát hiện khi đi khám sức khoẻ định kỳ.

Các triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt từ vừa đến nặng bao gồm:

– Cơ thể mệt mỏi, cơ bắp yếu ớt vô lực

– Da tái nhợt, tay chân lạnh, nhịp tim nhanh bất thường

– Chóng mặt, buồn nôn, nôn, đau đầu, khó thở

– Móng tay dễ bị gãy

– Nhiệt miệng, lưỡi sưng đỏ, thèm ăn những thứ không phải là thực phẩm (đất, đất sét…)

Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, đau đầu,… do thiếu máu thiếu sắt, hãy gọi ngay cho chúng tôi qua điện thoại hoặc zalo số 0988.946.068 để được tư vấn vể giải pháp điều trị hiệu quả giúp nhanh chóng đẩy lùi tình trạng này.

Chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt

Khi có các triệu chứng thiếu máu, thiếu sắt, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra.

– Xét nghiệm công thức máu đo toàn bộ các thành phần trong máu bao gồm: Hồng cầu, bạch cầu, hemoglobin, tiểu cầu.

– Kiểm tra tình trạng chảy máu trong bằng xét nghiệm phân, nội soi đường tiêu hoá.

– Thử thai với cho những phụ nữ thiếu máu trong độ tuổi sinh sản.

– Kiểm tra tình trạng rối loạn kinh nguyệt

Theo Viện Tim – Phổi – Máu Hoa Kỳ, có đến 20% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bị thiếu máu, thiếu sắt.

Phụ nữ mang thai cần được bổ sung chất sắt

Biến chứng thiếu máu do thiếu sắt

Thiếu máu do thiếu sắt lâu ngày có thể gây ra một số triệu chứng như:

– Nhịp tim nhanh bất thường: Phản ứng của cơ thể khiến tim đập nhanh hơn để bù đắp lại lượng oxy quá thấp của cơ thể. Rối loạn nhịp tim nhanh kéo dài sẽ dẫn đến suy tim, tim to.

– Biến chứng thai kỳ: Thiếu máu, thiếu sắt nghiêm trọng sẽ gây ra sinh non hoặc con sinh ra bị thiếu cân, suy dinh dưỡng.

– Suy dinh dưỡng thấp còi: Thiếu sắt khiến trẻ bị chậm phát triển, có nguy cơ cao bị nhiễm trùng.

Điều trị thiếu máu do thiếu sắt

Bổ sung sắt

Viên sắt có thể giúp bạn khôi phục lại nồng độ sắt bình thường trong cơ thể. Do đó, đa số phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mang thai, có kinh nguyệt ra nhiều máu đều phải bổ sung sắt. Viên sắt nên uống khi đói với nước cam sẽ giúp hấp thu hiệu quả hơn. Nếu cảm thấy khó chịu, tức bụng… bạn nên dùng viên sắt trong vữa ăn của mình. Liều lượng dùng cần có sự chỉ định của bác sỹ. Tác dụng phụ của viên sắt là gây táo bón, ra phân có màu đen.

Chế độ ăn giàu sắt

Các loại thực phẩm giàu sắt bao gồm: Thịt đỏ, rau lá màu xanh đậm, quả hạch, ngũ cốc tăng cường sắt. Vitamin C trong nước cam, chanh… giúp tăng cường hấp thu sắt.

Điều trị nguyên nhân gây chảy máu

Bổ sung sắt sẽ không có tác dụng nếu người bệnh tiếp tục bị mất máu. Phụ nữ bị chảy máu quá nhiều trong thời kỳ kinh nguyệt nên dùng thuốc tránh thai để hạn chế nguy cơ mất máu mỗi tháng.

Phòng ngừa thiếu máu do thiếu sắt

Sau khi điều trị, người bệnh cần phòng ngừa nguy cơ thiếu máu, thiếu sắt tái phát. Chế độ ăn nhiều sắt và vitamin C sẽ giúp người bệnh đạt được mục tiêu này. Phụ nữ mang thai và cho con bú nên bổ sung sắt theo chỉ định của bác sỹ.

Những loại thực phẩm nên ăn

– Thịt: Thịt cừu, thịt lợn, thịt gà và thịt bò

– Đậu, bí và hạt bí

– Rau bina, rau lá xanh

– Nho khô, trái cây sấy khô không chứa muối

– Trứng và các món ăn từ trứng

– Các loại hải sản

– Ngũ cốc bổ sung sắt

Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm:

– Quả cam, quýt, bưởi, dâu tây, kiwi, dứa, ổi, đu đủ, dưa, xoài

– Rau cải xanh, ớt chuông đỏ, rau xanh lá, bắp cải, súp lơ xanh, cà chua.

Nếu bạn gặp các triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt, hãy đi khám bệnh càng sớm càng tốt. Tự điều trị có thể khiến bạn bị dư thừa sắt trong máu, gây tổn thương gan và táo bón nặng. Thiếu máu do thiếu sắt có thể dễ dàng khắc phục khi người bệnh bổ sung sắt theo đúng chỉ định của bác sỹ.

Ds. Xuân Lan

Nguồn tham khảo:

http://www.healthline.com/desktop-article/iron-deficiency-anemia?m=0&stickytmr2=true&stickytimelb1=3&stickydepthtmr2=25&inlinetlbmargin=-9&lazyloadscrolldepth=40&rcw02